تاثیرات کرونا بر سلامت زنان

زنان در جایگاه‌های مختلف خود همچون مادری و همسری در حفاظت از خود و دیگر اعضای خانواده و حتی جامعه در دوران شیوع کرونا نقش پررنگی دارند و به نوعی پیشگامان خودمراقبتی و دیگرمراقبتی هستند .

در دوران تاخت وتاز ویروس کرونا زنان باید در عین مراقبت از خود از سایر اعضای خانواده نیز مراقبت کنند و به عنوان مادر و همسر در حفظ سلامتی اعضای خانواده خود تأثیر بسزایی دارند و برای اینکه بتوانند از اعضای خانواده خودمراقبت کنند باید به حفظ سلامتی خود اهمیت بدهند. مسائل شیوع کرونا برای زنان به دغدغه‌ای ناگزیر و سخت تبدیل شده است و فعالیت بهداشتی آنها را دو چندان کرده است. استرس ناشی از هراس ابتلای خود و هر یک از اعضای خانواده می‌تواند سلامت روحی و روانی زنان را تحت‌الشعاع قرار دهد و حتی ممکن است سلامتی جسمی آن‌ها را نیز نشانه برود .

اهمیت خودمراقبتی در دوران کرونا

خودمراقبتی رفتاری است اکتسابی، آگاهانه و هدف‌دار که فرد از دانش، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می‌کند تا به طور مستقل از سلامت خود، فرزندان و خانواده مراقبت کند .

خودمراقبتی، فعالیتی است که مردم برای حفظ سلامت و برآورده کردن نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی خود انجام داده و به وسیله آن از بروز بیماری‌ها یا حوادث پیشگیری کرده و از سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان، حفاظت می‌کنند، خودمراقبتی در واقع کم هزینه‌ترین و پرسودترین اقدام برای ارتقای سلامت و پیشگیری از ابتلاء به کرونا ویروس است .

توجه به خودمراقبتی در چه بخش‌هایی از سلامت خود و اعضای خانواده مؤثر است؟

خودمراقبتی امری داوطلبانه، حق و مسئولیتی همگانی برای حفظ سلامت خود، خانواده و نزدیکان است در واقع بخشی از مراقبت‌های نوزادان، کودکان، نوجوانان، سالمندان و بزرگسالانی که قادر به خودمراقبتی نیستند هم می‌شود، امروزه نقش مردم در مراقبت از سلامت خود و اعضای خانواده برای سالم زیستن، مدیریت ناخوشی‌های جزئی، مدیریت بیماری‌های مزمن و حاد مانند کرونا روز به روز در حال افزایش است به گونه‌ای که طبق برآوردها ۶۵ تا ۸۵ درصد از تمام مراقبت‌ها از نوع خودمراقبتی است و حیطه‌های خودمراقبتی شامل ارتقای سلامت، اصلاح سبک زندگی، پیشگیری از بیماری، خودارزیابی، حفظ سلامت، مشارکت در درمان و توانبخشی است، عمل خودمراقبتی باید متناسب با هر بیمار و شرایط فردی وی باشد و برای همه یکسان نیست، بنابراین آموزش‌های دقیقی در این زمینه باید ایجاد شود.

ضرورت خودمراقبتی برای همه افراد در شرایط بحرانی امروز

در حال حاضر با وجود بیماری کووید ۱۹ که یک عفونت ویروسی است و به بیماری همه‌گیر تبدیل شده و شرایط بحرانی را در سراسر دنیا ایجاد کرده است، ۴۰ درصد از مبتلایان دارای علائم خفیف یا بدون علامت هستند و این امر اهمیت جلوگیری از انتقال بیماری از طریق خودمراقبتی را بیشتر نشان می‌دهد، بنابراین تا زمانی که خطر انتقال کاهش نیابد مراقبت از خود به عنوان اصلی‌ترین روش برای مقابله با بیماری در کشورهای در حال توسعه، به ویژه در میان جوامع کم درآمد و نابرابر اجتماعی مورد توجه سیستم بهداشتی کشورها قرار گرفته است .

اگرچه همه افراد تحت تاثیر نگرانی، اضطراب و خستگی روحی ناشی از پاندمی کووید19 هستند، ولی میزان عوارض جدی روحی روانی نظیر اضطراب، بی‌اشتهایی، بیخوابی و اختلال در توان انجام کارهای روزمره، در زنان سه برابر مردان است.به گزارش ایسنا،: اگرچه شواهد ملی و بین المللی حاکی از آن است که در همه‌گیری کووید ۱۹، خطر مستقیم بیشتری، سلامتی و حیات مردان را تهدید می کند، اما تاثیر طولانی مدت این همه‌گیری، بر سلامتی جسمی، روانی و اجتماعی زنان می‌تواند آسیب‌های جدی به خانواده و جامعه وارد کند. علاوه بر ترس از بیماری و مرگ و میر، کووید۱۹ نگرانی‌های دیگری برای زنان رقم زده است. افزایش بار کاری در منزل، نظارت بر فرزندان در ایام غیرحضوری شدن مدارس، اقدامات پیشگیرانه برای افراد خانواده و نگهداری از بیماران مبتلا و… نمونه‌هایی از گسترش بار کاری است. محدودیت در حرکت و جابجایی، کار در خانه، مدرسه در خانه، بیکاری‌های موقت، از دست دادن تماس فیزیکی با اعضا خانواده، دوستان و همکاران، همه و همه تغییراتی است که می‌تواند بر سلامت روان ما تاثیر بگذارد ..

عوارض روحی کرونا در زنان ۳ برابر بیش از مردان

با توجه به اینکه امروزه بسیاری از زنان در تامین درآمد خانواده نقش اساسی را به عهده دارند، آمار جهانی نشان می‌دهد زنان بیشتر از مردان در معرض بیکاری ناشی از پاندمی کرونا قرار گرفته‌اند. بسیاری از زنان با افزایش فشار کار منزل قادر به ادامه اشتغال نخواهند بود و بسیاری دیگر نیز با توجه به محدود شدن کسب و کار، توسط کارفرما اخراج می‌شوند. این صدمه به وضعیت درآمد، نه تنها زنان، که خانواده آنان را در معرض آسیب‌های روانی و اجتماعی قرار می‌دهد.

تا قبل از پاندمی کووید19، زنان کمتر از مردان در معرض آسیب‌های شغلی قرار داشتند؛ چرا که زنان نسبت کمتری از شاغلین در خارج از منزل را تشکیل می‌دهند. اما، در بخش بهداشت و درمان بیش از 70درصد نیروها را زنان تشکیل می‌دهند به همین علت است که با شروع همه گیری کووید19، بیماری‌های شغلی در زنان اهمیت خاصی پیدا کرده است. صدماتی که کووید۱۹ به سلامت زنان وارد می‌کند تنها جنبه روانی_اجتماعی و اقتصادی ندارد ،زنان نیز در معرض خطر این بیماری و عوارض ناشی از آن هستند. محدودیت تحرک در سطح جامعه، سبک زندگی سالم، چه در زنان و چه در مردان را تغییر داده، آنان را در معرض خطر بیماری‌های غیرواگیر قرار خواهد داد. علاوه بر آن بارداری و زایمان سالم توسط کووید۱۹ تحت تاثیر قرار گرفته است و احتمال ابتلا به اشکال بالینی شدیدتر کووید ۱۹، در زنان باردار، بیشتر از زنان غیر باردار گروه سنی مشابه است .

بیماری‌هایی که سلامت زنان را تهدید می‌کند

در ایران اولویت‌های اصلی سلامت زنان میانسال را بیماری‌هایی نظیر بیماری قلبی عروقی بویژه سکته قلبی، سرطان‌ها بویژه سرطان پستان و سرطان سرویکس تشکیل می دهد. اختلالات روانی بویژه افسردگی، سلامت موسکولواسکلتال بویژه استئو پروز و استئوارتریس، سلامت باروری بویژه عوارض بارداری و عوارض یائسگی تشکیل می‌دهد. همچنین آنمی فقر آهن در زنان ایران چالش دیگری در سلامت آنان است؛ مطالعات عمدتا درباره آنمی در مادران باردرار و دختران جوان انجام شده است و حکایت از شیوع ۲۰ تا ۲۵ درصدی آنمی فقر آهن در زنان دو گروه فوق دارد. آنمی از مواردی است که احتمال مرگ مادر به علت خونریزی زایمان را افزایش می دهد ..

چاقی و تاثیر آن بر سلامت زنان

رژیم‌های غذایی نامناسب و کم تحرکی عوامل اصلی چاقی هستند و به همین علت است که در عصر جدید بیشتر شاهد این مشکل هستیم. چاقی زمینه ساز بسیاری از بیماری‌ها است که از آن میان می‌توان به بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، سکته مغزی، دیابت، برخی از انواع سرطان (نظیر سرطان پستان، رحم و سرطان‌های دستگاه گوارش) اشاره کرد. علاوه بر آن، مشکلات دستگاه گوارش نظیر ورم معده، کند شدن سوخت و ساز بدن، کبد چرب، آسیب به کلیه و وقفه تنفسی حین خواب از عوارض دیگری هستند که همراه با چاقی دیده می‌شود. افزایش وزن باعث افزایش فشار وارد شده بر مفاصل می‌شود و دردهای مزمن مفاصل را ایجاد می‌کند. در زنان با توجه به امکان تجمع هورمون در بافت‌های چربی، احتمال سرطان‌های مرتبط بالا می‌رود. چاقی و بیماری‌های اسکلتی در میان زنان میانسال ایرانی شایع است و این دو اثر منفی یکدیگر را تشدید می‌کنند. یکی از نگرانیهای سلامت زنان در دوره پاندمی کرونا، معضل بی‌حرکتی و افزایش وزن و تاثیرات ناشی از آن است .

پیامدهای زنانه‌ شدن سالمندی در کشور

با توجه به بالاتر بودن متوسط طول عمر زنان در ایران ، نسبت زنان در جمعیت سالمند افزایش می یابد، واین باعث می‌شود که زنان بیشتر با مشکلات سلامت در سالمندی، نظیر تنهایی، افسردگی و بیماری‌های جسمی مرتبط و… روبرو باشند. در برنامه مراقبت‌های ادغام یافته سالمندان، زنان تنها و روستایی به عنوان آسیب پذیرترین گروه در نظر گرفته شده و در ارائه خدمات اولویت دارند. بسته خدمتی وزارت بهداشت برای این گروه از دو جزء اصلی آموزش و خدمات تشکیل شده است. آموزش‌ها در زمینه ابعاد مختلف سلامت جسمی، روانی و اجتماعی در اختیار این گروه قرار می‌گیرد. خدمات ادغام یافته برای این گروه شامل خطرسنجی و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، فشار خون، پیشگیری از سقوط، غربالگری برای سرطان‌های شایع، تغذیه سالم، سلامت روان و… است .

منبع: گل افشان آرایش